Van Reenenschool 2.0:

Een nieuw cultureel en educatief centrum in het cultuurpark Kranenburgh, van Reenenschool en ‘t Hof/ CineBergen. Een overzicht van kansen en mogelijkheden.

Door Haye van der Werf

Voor velen in Bergen en daarbuiten was het niet onverwacht, maar wel even schrikken. In dit vergrijzende dorp lopen de leerlingenaantallen basisonderwijs zo snel terug dat het aantal basisscholen onder druk staat. Hetgeen onder meer betekent dat de van Reenenschool, gehuisvest in een rijksmonument, is gefuseerd met de Lucebertschool. Wat erop neerkomt dat het gebouw binnenkort geheel leeg komt te staan en een nieuwe bestemming behoeft. Zoals het Bergenaren eigen is, wordt er al gauw nagedacht over een mogelijke invulling. En zo trof een aantal inwoners elkaar in de Pilaren en begonnen te brainstormen over de mogelijkheden. Ongestructureerd en nog lang niet toe aan een ‘Comité van Reenenschool 2.0’ maar toch met wat out of the box denken en interessante suggesties. Hieronder een aantal mogelijkheden:
Nieuwe locatie Kunstenaarscentrum BergenHet is duidelijk dat het min of meer gedwongen samenwonen van het Museum Kranenburgh en het KCB niet direct geleid heeft tot een gelukkig huwelijk. Destijds was – om financiële redenen- die combinatie noodzakelijk maar een groot succes is het nooit geworden. Verschillende doelstellingen, discussies over ruimtegebruik, moeizame combinatie van enerzijds een (sociale) kunstenaarsvereniging en anderzijds een museumdirectie op zoek naar eigen uitstraling en profilering staan een warme, perspectiefvolle relatie in de weg.

Uithuizing van het KCB zou nog wel eens een win-winsituatie kunnen opleveren voor beide. In de van Reenenschool zou het KCB weer iets van de oude glans kunnen terugkrijgen. Met de terugkeer van de beroemde lees-, koffie- en praattafel. Met regelmatige bijeenkomsten die recht doen aan de verschillende disciplines binnen de leden (beeldende kunst, muziek, literatuur etc.). In samenwerking met o.m. de Eerste Bergense Boekhandel (literaire avonden) en de Stichting Kunstgetij (o.m. Gedachten aan Zee) zou dat kunnen uitgroeien tot de ‘Balie van Bergen’ of een lokale versie van ‘Pakhuis de Zwijger’.

Ateliers voor jonge kunstenaarsBergen heeft een oude traditie van ateliers. Zie o.m. van Stavelenplein, Zakedijkje/Kolk. De laatste jaren is daar nagenoeg niets bijgekomen. Hetgeen leidt tot vertrek van jonge kunstenaars. De Van Reenenschool zou een mooie nieuwe kans zijn.

Faciliteiten voor (creatieve) jongeren (6-16j)Weliswaar wordt er op de Bergense basisscholen en de BSG - mede dankzij Kranenburgh en Studio C – het een en ander gedaan aan culturele educatie maar in de vrije tijd zijn er beperkte mogelijkheden. Zou mooi kunnen in de van Reenenschool 2.0. Zie bijvoorbeeld wat Steven de Peven deed in de Kleine Dorpsstraat met zijn ‘Tafelvoetbalschool’.

Informatiepunt Architectuur Bergense SchoolDenk dan aan Roggeveen zelf met van Reenenschool, Merelhof en andere gebouwen. De school ligt ook gunstig t.o.v. Park Meerwijk. Boek van Maarten Min zou dan de inspiratiebron/onderlegger kunnen zijn.

De van Reenenschool kan dan ook huisvesting bieden aan de SBBB. De Stichting SBBB heeft ten doel het bevorderen van het behoud van het Bergense cultuurgoed op het gebied van architectuur en de daarmee samenhangende stedenbouwkunstige en landschappelijke aanleg. Zie als voorbeeld Van Eesteren Museum in Amsterdam Nieuw-West, dat geheel gewijd is aan architectuur en stedenbouw Cornelis van Eesteren.

Informatiepunt geschiedenis Bergen/ Van ReenenIk kwam erop na de lezing van het boekje “Het Sneeuwklokjesbos” van Annejet van der Zijl. In dit boek doet zij o.m. verslag van de contacten met Valti van Reenen en de inzage in het archief van de familie. Interessante informatie met een heldere blik op de rol van de het echtpaar van Reenen in de ontwikkeling van Bergen en Bergen aan Zee.

De beide laatste functies behoeven overigens geen uitgebreide faciliteiten, zalen e.d. Een sober kenniscentrum met een paar computers, flatscreens en een kleine bibliotheek kunnen volstaan. In De Pont Museum Tilburg zag ik daarvan een aardig voorbeeld.

Muziekschool SimeonSIMEON is een muziekschool+. Daar krijg je muziekles op ieder niveau, je kunt samen spelen, maar ook leren hoe je zelf muziek bedenkt en uitvoert. SIMEON is voor beoefenaars en makers van alle leeftijden in de gemeente Bergen NH. Nu nog gehuisvest aan de Hersthooiweg maar in hun projectplan de duidelijke doelstelling in 2024/2025 de realisatie van huisvesting (gebouw) en de aansluiting bij brancheorganisaties et cetera.

Stichting Mille StelleMille Stelle is een muziek-theaterschool voor kinderen. Ooit opgericht om kinderen over hun verlegenheid heen te helpen door ze een podium te geven. Letterlijk. Ze zitten al jaren in de van Reenenschool. In al die jaren zijn er heel veel Bergense kinderen die beduidend meer zelfvertrouwen hebben gekregen door de lessen en de optredens. Mille Stelle is momenteel in overleg met de gemeente om in de van Reenenschool te kunnen blijven.

Cultuurpark Van Reenen 2.0 met Kranenburgh, de Van Reenenschool en ‘t Hof/ CinebergenZoals gesuggereerd in de inleiding zou, door de totstandkoming van de van Reenenschool 1.2 aan de westzijde van Bergen een soort ‘Sonsbeek’ kunnen ontstaan in een driehoek Kranenburgh, 't Hof met Cinebergen, de Heemtuin etc. en de van Reenenschool. ’t Hof heeft – in de nalatenschap van de Volkshogeschool – nog steeds een educatieve bestemming en de genoemde gebouwen en instellingen kunnen - gegeven hun inhoud en doelstellingen – een krachtige combinatie vormen om het ‘sleetse karakter’ van Bergen als kunstenaarsdorp een nieuwe boost en invulling te geven.

Vereist upgrading van de bospaden tussen Kranenburgh, van Reenenschool en ’t Oude Hof. Misschien een extra bruggetje ter ontsluiting van ’t Hof aan de oostzijde. Dan ontstaat ook ruimte voor een echte beeldentuin en op het speelterrein van de van Reenenschool faciliteit verhuur e-bikes etc. compleet met routebeschrijvingen voor tochten langs karakteristieke en architectonisch interessante woningen, ateliers etc.

De hamvraag: Wie gaat dit betalen?Naar zeggen storten de gemeente vanaf 2026 in een financieel ravijn. En dat zal ongetwijfeld ook voor de gemeente Bergen gelden. Dat betekent in dit geval dat de verwachtingen ten aanzien van de investerings- en exploitatiebekostiging van een plan van Reenenschool 2.0 door de gemeente niet al te hoog ingeschat kunnen worden. Misschien dat de eerste financiering (incl. verduurzaming) nog op een fikse bijdrage kan rekenen, mede door de hulp van Kennemer Wonen met (atelier-)woningen. Maar daarna zal de nieuwe combinatie van activiteiten zelf ‘de broek op moeten houden’!

Dat vergt een stevig verdienmodel, goede coördinatie en professionele bestuurders. Maar er is ook veel geld in Bergen. En er bestaan ideeën over private financiering en het dragen van risico. Met zoveel ‘oude en nieuw geld’ moet er iets te doen zijn!

Hoe verder?Zoals gezegd deze notitie is niet meer dan de neerslag van enkele gesprekken willekeurig tot stand gekomen door de ontmoetingen van een paar Bergenaren. Zoals 23-04 in de Alkmaarsche Courant blijkt zal de discussie rond de sluiting van de van Reenenschool en de bestemming van het gebouw nog wel weer enig tumult geven. Maar dat de school geheel of gedeeltelijk ter beschikking komt en een nieuwe invulling behoeft is duidelijk.

Van belang is dan ook dat suggesties over de herbestemming van de school - ook als Rijksmonument - met enig gewicht worden ingebracht.

Misschien dat daarvoor de totstandkoming van een ‘Comité van Reenenschool 2.0’ een goede aanpak kan zijn. Zover zijn we nog niet. Maar via deze notitie willen we wel sonderen of en hoe belangstelling bestaat om mee te denken in zo’n comité of in ieder geval steun uit te spreken voor een ‘gestroomlijnde versie’ van de inbreng in de discussie met de gemeente.

De belangstelling willen we met name toetsen bij de – deels genoemde – instellingen zoals daar zijn:

Kranenburgh;
KCB;
Stichting Kunst10Daagse;
Eerste Bergensche Boekhandel;
Blooming;
Cinebergen;
Eigenaren Zwarte Schuur;
Stichting Kunstgetij;
Min2 Bouwkunst;
Historische Vereniging Bergen;
het Erfgoedplatform BES;
E.a.

Maar naast instellingen zou het ook mooi zijn als bekende (oud-) Bergenaren uit het (culturele) wereldje hun interesse tonen. Dus Annejet van der Zijl, Carry Slee, Sjoerd Kuyper, Adriaan van Dis, Maarten Min, Steven de Peven, familie van Reenen en vele anderen schroom niet een inbreng te leveren!

Wil je ook een artikel schrijven voor De Nieuwe Bergense School? Of denk je graag mee? Neem contact met de redactie of word vriend!

De Nieuwe Bergense School

Missie Over Ons Nieuws Word vriend Contact

©2025 Stichting i.o. De Nieuwe Bergense School

Missie
Over Ons
Nieuws
Word vriend
Contact